Jakie zmiany w przepisach UDT? 

UDT, czyli Urząd Dozoru Technicznego sprawuje ogólny nadzór nad wszystkimi urządzeniami objętymi dozorem technicznym, m.in. podestów ruchomych i ładowarek teleskopowych. W praktyce oznacza to, że UDT zajmuje się opracowywaniem wytycznych dla konkretnych urządzeń na podstawie przepisów ministerialnych.

Kiedy weszły nowe przepisy? 

Jeszcze całkiem niedawno obowiązującym dokumentem dotyczącym użytkowania urządzeń była Ustawa o dozorze technicznym z dnia 21 grudnia 2000 roku. 30 maja 2019 roku ogłoszono nowe przepisy, które weszły w życie 1 czerwca 2019 roku. Jest to Rozporządzenie Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych.

Główne zmiany 

Jedną z ważniejszych zmian, jakie wprowadziły przepisy z 2019 roku, są nowe terminy ważności uprawnień operatorów podestów ruchomych i innych maszyn, przy czym dla każdego rodzaju urządzeń ustalono inne terminy. Przedstawiają się one następująco:

• operatorzy podestów ruchomych samojezdnych (kat. 1P) – 5 lat;
• operatorzy podestów ruchomych stacjonarnych, wiszących, masztowych (kat. 2P) – 10 lat;
• operatorzy ładowarek teleskopowych (kat. 1WJO) – 5 lat;
• operatorzy wózków widłowych (kat. 2WJO) – 10 lat.

Co ważne, przepis ten dotyczy wszystkich certyfikatów – nie tylko uzyskanych po ogłoszeniu rozporządzenia. 
Inne nowości, które pojawiają się w rozporządzeniu, dotyczą procedur egzaminacyjnych. Egzamin składa się teraz z dwóch części – teoretycznej i praktycznej. Zmienia się też maksymalny termin zdawania egzaminu – nie może on odbyć się później niż 30 dni od daty złożenia wniosku. 

Znaczenie nowych przepisów 

Nowe rozporządzenie może być kłopotliwe dla wielu pracowników, szczególnie tych, którzy dość dawno zdobyli uprawnienia i wedle dawnych przepisów miały one być bezterminowe. Trzeba jednak pamiętać, że nowe ustalenia mają na celu przede wszystkim dobro i bezpieczeństwo wszystkich pracowników. Osoba, która zdobyła swoje uprawnienia dość dawno, może nie pamiętać dobrze obsługi urządzenia, szczególnie jeśli miała przerwy w pracy przy jej obsłudze. W innych przypadkach (a dokładnie: jeśli czynności objęte uprawnieniami były wykonywane przez co najmniej 3 lata w czasie ostatnich 5 lat) możliwe jest przedłużenie uprawnień. Wniosek trzeba złożyć nie później niż 3 miesiące przed końcem daty ważności zaświadczenia.

Jak nowe przepisy UDT wpłynęły na rynek pracy?

Wprowadzenie terminowych uprawnień sprawiło, że wielu pracodawców i pracowników musiało na nowo przeanalizować kwestię zatrudnienia osób obsługujących urządzenia techniczne. Konieczność odnawiania zaświadczeń co kilka lat zwiększyła popyt na szkolenia i egzaminy, a firmy musiały uwzględnić to w swoich planach kadrowych. Z jednej strony wiąże się to z dodatkowymi kosztami, z drugiej daje gwarancję, że operatorzy mają aktualną wiedzę i umiejętności. Dzięki temu rynek zyskał większą przejrzystość, a osoby posiadające świeżo odnowione certyfikaty często są bardziej konkurencyjne.

Jak wygląda proces przedłużenia uprawnień w praktyce?

Aby przedłużyć ważność zaświadczenia kwalifikacyjnego, pracownik musi złożyć odpowiedni wniosek w Urzędzie Dozoru Technicznego. Termin ten jest ściśle określony, tj. nie później niż trzy miesiące przed końcem ważności dokumentu. W przypadku osób, które w ostatnich pięciu latach wykonywały czynności związane z obsługą urządzeń przez co najmniej trzy lata, możliwe jest odnowienie uprawnień bez konieczności zdawania pełnego egzaminu. Jeśli jednak kandydat nie spełnia tego warunku, musi ponownie podejść do egzaminu składającego się z części teoretycznej i praktycznej. Procedura ta wymaga od operatorów systematycznego dbania o swoje kwalifikacje i utrzymywania kontaktu z branżą.

Jakie są korzyści z wprowadzonych zmian?

Choć dla wielu pracowników nowe przepisy oznaczały dodatkowe obowiązki, w szerszej perspektywie zwiększyły poziom bezpieczeństwa pracy z urządzeniami technicznymi. Regularne odnawianie uprawnień sprawia, że operatorzy nie tracą kontaktu z nowymi standardami, technologiami i procedurami BHP. Z punktu widzenia pracodawców oznacza to mniejsze ryzyko wypadków i awarii, a także większą pewność, że powierzone maszyny obsługują osoby w pełni kompetentne. W dłuższej perspektywie przepisy te przyczyniają się do profesjonalizacji branży i podnoszenia jakości usług.